Nauka jazdy

Pasy bezpieczeństwa w samochodzie – czy warto je zapinać?

Wsiadając do samochodu, jedną z pierwszych rzeczy, jakich uczy się każdy kursant, jest zapięcie pasów bezpieczeństwa. Nie bez powodu – pasy bezpieczeństwa ratują życie i są podstawowym elementem chroniącym kierowcę oraz pasażerów w razie wypadku.

Anna Wisniewska

Opublikowano 7 Maj 2025

W tym artykule wyjaśniamy dlaczego warto zapinać pasy za każdym razem, co na ten temat mówi prawo, jaką rolę odgrywają pasy podczas wypadków, jakie błędy popełniają początkujący kierowcy oraz jak wyrobić w sobie dobry nawyk zapinania pasów od pierwszych jazd.

Znaczenie pasów bezpieczeństwa – fakty i przykłady

Trudno przecenić znaczenie pasów bezpieczeństwa podczas jazdy – w razie wypadku często decydują one o życiu lub śmierci. Statystyki nie pozostawiają wątpliwości: samo zapięcie pasów redukuje ryzyko śmierci w wypadku aż o 45%. Innymi słowy, osoba mająca zapięte pasy ma niemal o połowę większe szanse wyjść z poważnego wypadku żywa niż osoba bez pasów. Jeśli dodatkowo pojazd wyposażony jest w poduszki powietrzne, pasy wraz z nimi zmniejszają ryzyko zgonu nawet o 50%. Nic dziwnego, że mówi się tyle o zapinaniu pasów – to najprostsza i najbardziej skuteczna metoda ochrony w aucie.

Mimo tych faktów, wciąż zdarzają się osoby, które pasów nie zapinają, zwłaszcza na krótkich dystansach lub na tylnych siedzeniach. W Polsce zdecydowana większość kierowców pamięta o pasach, jednak tylko 76% pasażerów na tylnej kanapie zapina pasy. To pokazuje, że nadal potrzebna jest edukacja i budowanie nawyku zapinania pasów zawsze – niezależnie od miejsca, które zajmujemy w aucie, czy długości planowanej trasy.

Dlaczego warto zapinać pasy nawet przy niewielkich prędkościach? Wyobraź sobie zderzenie przy 50 km/h – to pozornie nieduża prędkość miejska. A jednak kolizja z taką prędkością to siła porównywalna z upadkiem z czwartego piętra! Nietrudno się domyślić, jak poważne obrażenia grożą wtedy osobie bez pasów bezpieczeństwa. Pasy utrzymują Cię na miejscu i pochłaniają znaczną część energii uderzenia. Dzięki nim nie uderzysz głową w kierownicę ani nie wypadniesz z pojazdu.

Obowiązek zapinania pasów – co mówi prawo?

Zapinanie pasów to nie tylko kwestia zdrowego rozsądku, ale też obowiązek prawny. Polskie przepisy ruchu drogowego (art. 39 ustawy Prawo o ruchu drogowym) jasno wskazują, że kierowca oraz pasażerowie pojazdu wyposażonego w pasy muszą mieć je zapięte podczas jazdy. Dotyczy to zarówno miejsc z przodu, jak i z tyłu pojazdu. W praktyce oznacza to, że za każdym razem gdy wsiadasz do samochodu jako kierowca lub pasażer, powinieneś zapiąć pas bezpieczeństwa jeszcze przed ruszeniem.

Prawo przewiduje co prawda nieliczne wyjątki od tej reguły – między innymi instruktorów i egzaminatorów w trakcie szkolenia lub egzaminu, kierowców taksówek przewożących pasażerów, osoby z ważnym zaświadczeniem lekarskim o przeciwwskazaniu do używania pasów czy kobiety w zaawansowanej ciąży. Jednak żaden z tych wyjątków nie dotyczy zwykłego kursanta ani świeżo upieczonego kierowcy. Innymi słowy: Ty zawsze musisz mieć zapięte pasy i powinieneś dopilnować, by Twoi pasażerowie też je zapięli.

Niezastosowanie się do obowiązku zapinania pasów wiąże się z konsekwencjami. Jeśli podczas kontroli okaże się, że kierowca nie ma zapiętych pasów, grozi mu mandat w wysokości 100 zł oraz punkty karne (obecnie nawet 5 punktów). Co ważne, jako kierowca odpowiadasz też za to, czy pasażerowie mają zapięte pasy. Za przewożenie osób bez pasów możesz otrzymać dodatkową karę. Mandat w wysokości 100 zł może dostać również sam pasażer, który nie zapiął pasów.

Jak pasy chronią w trakcie wypadku?

Warto zrozumieć, jaką rolę odgrywają pasy bezpieczeństwa podczas kolizji. Dlaczego są tak skuteczne? Pasy działają na zasadzie unieruchomienia naszego ciała względem fotela w momencie gwałtownego zatrzymania pojazdu. Oto, co robią dla Twojego bezpieczeństwa w razie wypadku:

Utrzymują Cię we właściwej pozycji. Przy zapiętych pasach pozostajesz w fotelu, zamiast zostać wyrzuconym do przodu. Bez pasów nawet nagłe hamowanie może sprawić, że uderzysz głową o kierownicę lub szybę.
Zapobiegają wypadnięciu z pojazdu. W trakcie dachowania lub zderzenia przy większej prędkości, niezapięty kierowca lub pasażer może wylecieć przez przednią szybę albo zostać wyrzucony z auta przez drzwi. Takie sytuacje najczęściej kończą się tragicznie.
Rozkładają siły działające na ciało. Dobrze zapięty pas rozkłada energię uderzenia na najmocniejsze partie ciała: miednicę oraz klatkę piersiową. Dzięki temu przeciążenia nie koncentrują się na delikatniejszych obszarach, takich jak głowa, kręgosłup czy brzuch.
Współpracują z poduszkami powietrznymi. Poduszki powietrzne projektowane są jako uzupełnienie pasów bezpieczeństwa, a nie ich zamiennik. Gdy masz zapięte pasy, poduszka wypychająca się z kierownicy czy deski rozdzielczej przytrzyma Cię delikatnie i uchroni np. przed rozbiciem głowy o kierownicę. Jeśli jednak nie zapniesz pasów, poduszka może Ci poważnie zaszkodzić – wystrzeli z ogromną siłą prosto w Twoje ciało, które nie jest ustabilizowane pasem.

Budowanie dobrych nawyków od początku nauki jazdy

Nauka jazdy to nie tylko opanowanie techniki prowadzenia samochodu, ale też kształtowanie właściwych przyzwyczajeń. Dobry nawyk zapinania pasów warto budować od pierwszej lekcji, aby stał się on dla Ciebie tak naturalny, jak przekręcenie kluczyka w stacyjce. Oto kilka wskazówek, jak wykształcić ten nawyk już na etapie kursu:

Stosuj zasadę „najpierw pasy”. Uczyń z zapinania pasów pierwszy punkt każdego startu. Zaraz po zajęciu miejsca i zamknięciu drzwi, od razu zapnij pas, zanim jeszcze ustawisz lusterka czy włączysz silnik.
Wyobraź sobie jazdę bez pasów... i konsekwencje. Taka mentalna lekcja może pomóc docenić sens pasów. Pomyśl, co by było, gdyby nagle ktoś zahamował przed Tobą, a Ty lecisz bezwładnie do przodu.
Nie ulegaj wyjątkom ani presji. Koledzy mówią, że „na krótkim odcinku nie trzeba zapinać”? A może instruktor akurat wyjął pas (bo prawo mu pozwala) i masz wrażenie, że Ty też nie musisz? Nie daj się zwieść. Zawsze trzymaj się zasady zapinania pasów, niezależnie od okoliczności.
Kontroluj sam siebie i innych. Zanim ruszysz, spójrz na kontrolkę pasów na desce rozdzielczej (większość aut ma lampkę lub sygnał dźwiękowy informujący o niezapiętych pasach). Upewnij się, że zgasła – to znak, że Ty (i ewentualnie pasażer z przodu) macie pasy zapięte. Zerknij też w lusterko, czy pasażerowie z tyłu zapieli pasy. Ta chwila kontrolna przed odjazdem powinna stać się Twoją rutyną.
Utrwalaj nawyk po egzaminie. Gdy zdasz prawo jazdy i zaczniesz jeździć samodzielnie, nie porzucaj dobrych praktyk. Czasem młodzi kierowcy, już bez nadzoru instruktora, rozluźniają dyscyplinę – tego unikaj. Traktuj pasy jak naturalną część jazdy. Po pewnym czasie zauważysz, że zapinasz je automatycznie, bez zastanowienia, przy każdej jeździe.

Pasy bezpieczeństwa ratują życie – to nie slogan, lecz fakt potwierdzony danymi i doświadczeniem milionów kierowców. Dla osób uczących się jeździć przesłanie jest jasne: wyrób w sobie nawyk zapinania pasów od pierwszego dnia kursu. Dzięki temu na egzaminie państwowym zrobisz to odruchowo, a w codziennej jeździe po zdobyciu prawa jazdy nie będziesz się nawet nad tym zastanawiać – po prostu zawsze to zrobisz.

Na koniec praktyczna zachęta: za każdym razem, gdy wsiadasz do auta, powiedz sobie w myślach: „Zapnij pas, to tylko sekunda”. Tych kilka sekund naprawdę może zdecydować o wszystkim. Bez względu na to, czy jesteś kursantem, czy kierowcą z wieloletnim stażem – nie lekceważ pasów. Wprowadź ten prosty rytuał do swojej jazdy i ciesz się większym bezpieczeństwem na drodze.

Tagi

Oceń artykuł